De Grote Trek in Tanzania en Kenia – wat, waar & wanneer?

Laatst bijgewerkt op 10 februari 2024

Het aanschouwen van de jaarlijkse Great Migration of ‘Grote Trek’ in de Serengeti (Tanzania) en Masai Mara (Kenia) is iets dat je nooit meer vergeet. Maar waar kun je de Grote Trek het beste zien, en wanneer?

Honderden wildebeesten steken de Mara-rivier in Kenia over tijdens de ‘Great Migration’.

De Grote Trek van de wildebeesten, zebra’s, gnoes en gazellen loopt ongeveer synchroon met de verschillende seizoenen. Het wild kan namelijk niet continue op dezelfde plek in de savanne blijven vanwege droogte en daardoor de kans op sterven. Vandaar dat ze in grote getallen op zoek gaan naar gras en water om te overleven. De zwakke dieren redden het vaak niet om deze uitputtende tocht te volbrengen. De kuddes hoefdieren worden daarom vaak gevolgd door de carnivoren, zoals de leeuw, het luipaard en de hyena die uit zijn op een prooi. In de lucht tref je vaak rondzwervende gieren aan die ook graag een stukje mee-eten.

De Grote Trek – maand voor maand

Miljoenen wildebeesten, zebra’s, gnoes en gazellen die over savanne en rivieren trekken op zoek naar water en voedsel, met in hun kielzog roofdieren als leeuwen, luipaarden en hyena’s en in de rivieren hongerige krokodillen. De Great Migration of ‘Grote Trek’ in de Serengeti (Tanzania) en Masai Mara (Kenia) is een van de spectaculairste schouwspelen van moeder natuur en iets dat elke dierenliefhebber eens in zijn leven gezien moet hebben.

Olifanten en Wildebeest in het Serengeti National Park.

Maar waar speelt die Grote Trek zich af, en wat is de beste reistijd? Het antwoord is even simpel als complex: de dieren bevinden zich per seizoen in een ander gebied, en één beste reistijd om de ‘trek’ te zien is er dus niet. Die hangt weer af van wáár. De kuddes zebra’s, wildebeesten, gnoes en gazellen trekken de helft van het jaar rond en de overige tijd zijn zij telkens enkele maanden op dezelfde plek. De richting en route die zij nemen hangt samen met de regenseizoenen en kan daardoor bovendien ieder jaar weer iets variëren.

Hieronder vindt je een globaal overzicht van wat in welke maanden waar plaatsvindt in de Serengeti, de Masai Mara en de Ngorongoro Krater.

Januari – februari – maart

Safari in de Ngorongoro Krater.

De kuddes zebra’s, wildebeesten, gnoes en gazellen zijn na een lange tocht vanuit de Masai Mara in Kenia in het zuidoosten van de Serengeti aangekomen. Ze verblijven in het gebied rondom de Ngorongoro Krater en blijven hier enkele maanden min of meer op dezelfde plek. Dit is ook de tijd van het jaar dat er honderdduizenden nieuwe kalveren geboren worden. De kalveren wordt hier even rust gegund voordat ze aan de migratie deel gaan nemen.

Maart – april

In deze maanden kent de Serengeti de grootste en heftigste periode met regen. Hierdoor trekken de kuddes weer verder de Serengeti in. Vanuit het zuidoosten wordt er eerst nog een stukje verder naar het zuiden van de Serengeti getrokken.

Mei – juni

De kuddes zijn nu op het zuidelijkste puntje van de Serengeti en beginnen aan hun migratie richting het westen en vervolgens noorden, op zoek naar vers water en grond om te grazen. In de maanden mei en juni trekken de kuddes langs de westkant, ook wel de ‘western corridor’ genaamd, van het Serengeti National Park. De western corridor bevindt zich in de buurt van de westelijke plains, zoals Dutwa Plains, Ruana Plains en Musabi Plains. Onderweg wordt de Mbalageti rivier overgestoken. In mei is het meeste spektakel te zien rond de Moru Kopjes en ten westen van Seronera, in het centrum van de Serengeti. In juni houdt is er een korte pauze van de trek aan de zuidzijde van de Grumeti rivier, waar gewacht wordt tot de beesten in grote groep zijn voordat de oversteekt gewaagd wordt.

Juli – augustus

Honderden gnoes steken de Mara-rivier over.

De trek vervolgt zich verder noordwaarts. Juli en augustus zijn de maanden waarin een deel van de kuddes hoefdieren de Grumeti rivier oversteekt. De rivier wordt gezien als een bedreiging vanwege het gevaar om uit te glijden op de rotsen en vertrapt te worden of om aangevallen te worden door krokodillen. Tijdens deze beroemde rivieroversteek (en die van de Mararivier, later) worden de mooiste beelden opgenomen die je in natuurdocumentaires ziet. De daadwerkelijke oversteek van de rivier duurt ongeveer één week.

Voordat de kuddes aankomen in de groene graslanden van de Masai Mara moet er nog één belangrijke oversteek gemaakt worden: die van de Mara-rivier. Dit is de meest spectaculaire van allemaal. Net als voor de Grumeti wordt eerst gewacht tot de dieren in grote getalen zijn. De spanning is dan te snijden aan de oever van de rivier. Op basis van willekeur en/of regenval kiezen de bloednerveuze groepen wildebeesten en gnoe’s uiteindelijk een plek om de oversteek te maken Sommige kiezen er ook voor om dit niét te doen, en keren terug het noorden van de Serengeti in.

September – oktober

De oversteekt van de Mara rivier vindt vaak ergens van augustus tot begin september plaats, maar laat zich moeilijk exact voorspellen. Hierna blijven de beesten die het gered hebben een tijdje op dezelfde plaats in de Masai Mara om te grazen. Eind oktober/begin november wordt er vervolgens weer verder getrokken en begint de cyclus opnieuw.

Gnoes in de Masai Mara in Kenia.

Een leeuw in het Masai Mara reservaat, op zoek naar een maaltijd.

November – december

Rond eind oktober en begin november start in de Masai Mara het regenseizoen en beginnen de kuddes aan de Grote Trek. De dieren trekken in deze maanden langs de oostkant van de Serengeti onder andere over de Togoro Plains naar het zuiden. Zij eindigen in het zuidoosten van de Serengeti en in de omgeving van de Ngorongoro Krater.

De beste reistijd en plekken voor de Grote Trek

Grofweg kun je zeggen dat de maanden mei t/m september de beste maanden zijn om de echte actie in Grote Migratie te aanschouwen. De beste plekken zijn dan het midden (Moru Kopjes, Seronera) en noorden (Grumeti) van de Serengeti (mei/juni/juli) of de Masai Mara in Kenia, met name het gebied rond de Mara rivier, de Talek rivier en de Sand rivier (juli t/m september). In december kun je de honderdduizenden wilde dieren aan zien komen in het zuidoosten van de Serengeti, de omgeving rond de Ngorongoro Krater. In mei kun je op het zuidelijkste punt van de Serengeti de start van de Grote Trek naar het noorden zien.

Calving Season

Ook een interessante periode is het ‘calving season’, zo rond eind januari/begin februari in het zuiden van de Serengeti. Er worden dan elke dag zo’n 8.000 jonge wildebeesten geboren. Om die voor het eerst om hun voeten te zien stuntelen is eveneens een onvergetelijke ervaring! En natuurlijk vormen de jonge kalfjes weer prooien voor de vele leeuwen, luipaarden en vooral cheeta’s. Beste plekken om te verblijven zijn de Ndutu regio en het Western Ngorongoro Conservation Area.

Losse accommodaties in de Serengeti en Masai Mara zijn veelal luxe lodges of tentenkampen middenin de natuur; goedkope accommodatie is er amper behalve enkele campingsites. Goeie accommodaties waar vanuit je de Grote Trek kunt zien zijn onder meer:

• Zuidoostelijke Serengeti/Ngorongoro: Lake Ndutu Luxury Tented Lodge.
• Centraal Serengeti (Seronera): Asanja Africa, Osero Serengeti Luxury Tented Camp en Serengeti Mawe Camp.
• Western corridors (rond Grumeti en Mbalageti rivieren): Kirawira Camp Western Serengeti, Mbalageti Serengeti, Africa Safari Serengeti Ikoma.
• Noordelijke Serengeti (rond de Mara rivier): Mara River Lodge.
• In de Keniaanse Masai Mara vind je verhoudingsgewijs veel meer accommodaties dan in de Serengeti van Tanzania. Kijk bijvoorbeeld hier op Booking.com en zoek vooral rond Talek.
• Tot slot: er zijn ook enkele ‘mobiele’ tentenkampen die de trek in de Serengeti volgen van zuid naar noord.

Meer weten over de Great Migration? Check deze mooie BBC-documentaire vol prachtige beelden:

 Great Migration, Grote Trek, Kenia, safari, Tanzania