Roadtrip witte dorpen route Andalusië: de mooiste ‘pueblos blancos’

Een rondreis of roadtrip langs de witte dorpen route in Andalusië vormt één van de mooiste roadtrips in Europa. In de provincie Cádiz en de Sierra de Grazalema in Spanje zijn de meeste witte dorpen. Maar ook elders in Andalusië vind je schitterende exemplaren.

Vooropgesteld: er is niet één officiële witte dorpen route in Andalusië. Er zijn simpelweg teveel mooie witte dorpjes in deze regio – ter grootte van 2x Nederland – om allemaal in één autoroute te bezoeken. De grootste en bekendste concentratie ‘pueblos blancos’ bevindt zich in de provincie Cádiz en bij het natuurgebied Sierra de Grazalema, rond de grens met de provincie Malaga. Maar ook in de provincie Huelva in west-Andalusië of Almeria in oost-Andalusië liggen spierwitte stadjes. Enkele prachtige witte dorpen – zoals Mijas – liggen zelfs op steenworpafstand van de Costa del Sol. Deze zijn logischerwijs wel een stuk toeristischer.

Witte dorpen Andalusië

De witte dorpen behoren vaak tot de oudste stadjes van Andalusië en hebben veel Moorse invloeden. De meeste liggen tegen een steile helling gebouwd of pál bovenop een berg. Vroeger boden ze bescherming tegen vijandelijke aanvallen. Veel dorpen hebben dan ook een versterkte muur en soms een kasteel, of resten daarvan. De betoverende witte kleur van de huizen was vooral van praktische aard: de witte kalk weerkaatst de zon en door de dikke muren blijft het in de soms ondraaglijk hete Andalusische zomers lekker koel. In de winter blijft de warmte juist goed binnen. Nog altijd wordt jaarlijks het voorjaar ingeluid door de huizen opnieuw wit te kalken. Veel van de dorpen hebben ‘de la Frontera’ in hun naam: dit slaat terug op de tijd dat de Moren (Arabieren) in Andalusië streden met de Christeren. Veel stadjes lagen op de grens (frontera) van hun beider grondgebied.

Startpunt van onze roadtrip route: Vejer de la Frontera

Niet ver van de stranden van de Costa de la Luz in het zuiden van Cádiz ligt Vejer de la Frontera, algemeen beschouwd als een van de mooiste ‘pueblos blancos’ van Andalusië. Vejer ligt pontificaal bovenop een berg waar je via een zigzagweg naartoe rijdt. De hagelwitte straatjes vol bloemen leiden langs schattige barretjes en oogverblindend mooie huisjes naar het fotogenieke centrale pleintje: Plaza de España, met zijn mooie fontein. De vergezichten aan de randen van het stadje zijn adembenemend; de doorkijkjes spectaculair.

Vejer de la Frontera.

De omgeving van Vejer vormt overigens een uitstekende uitvalsbasis voor een wat langer verblijf: je kunt vanaf hier o.a. de historische havenstad Cádiz bezoeken (zeker doen!), sherry- en paardenstad Jerez de la Frontera, hippiesurfoord Tarifa (tip: ga walvisspotten!) en ook de andere mooie relaxte stranden van de Costa de la Luz, zoals die van Bolonia en Zahara de los Atunes. Je kunt zelfs een dagtripje naar Tanger (Marokko) doen!

Cádiz.

Bolonia.

Noordwaarts: naar Medina-Sidonia & Arcos de la Frontera

Rij vanuit Vejer de la Frontera landinwaarts over de kleine A-396 en je komt als eerste bij Medina-Sidonia, een onderschat wit stadje waar vroeger achtereenvolgens Romeinen, moslims en later invloedrijke hertogen woonde. Medina-Sidonia ligt op 300 meter hoogte bovenop de Cerro del Castillo en herbergt meerdere monumenten, kerken, kloosters, middeleeuwse bogen en poorten. Het mooie statige centrale plein wordt omringd door bomen. Toeristen vind je hier amper; Medina-Sidonia is nog volstrekt authentiek.

De route noordwaarts naar Arcos de la Frontera voert over de mooie A-389, waarbij het glooiende Andalusische landschap in verschillende kleurschakeringen aan je voorbij trekt: van verschillende tinten bruin tot soms weer groen, grijzig of zelfs geel-achtig. Op een gegeven moment doemt de hoge klif op waarop het oude centrum van Arcos de la Frontera gebouwd is. Je kunt beneden parkeren in het nieuwere stadsgedeelte (‘Paseo de Andalucia’) en lopend of met een speciaal toeristenwagonnetje omhoog. De uitzichten over het omliggende vruchtbare landschap, met ook de rivier de Guadalete, zijn fenomenaal. Arcos wordt samen met Vejer beschouwd als een van de mooiste stadjes van heel Spanje. Het oude stadsdeel, met het hoofdplein Plaza del Cabildo als centrale punt, wordt omringd door middeleeuwse stadsmuren. Daartussen ligt een schatkamer aan erfgoed vol Moorse invloeden: paleizen, herenhuizen, gewelfde bogen en poorten, kerken en torens. En, ook zo typisch voor de witte dorpen in Andalusië: overal aan de witte muren van de huizen hangen fleurige bloemen en sierlijke lantaarns.

Arcos de la Frontera.

Oostwaarts: de Sierra de Grazalema in

Volgens sommigen vormt Arcos de la Frontera het onofficiële start- of juist eindpunt voor de Ruta de Pueblos Blancos. Rij vanaf hier over de A-372 oostwaarts en je komt in een van de mooiste natuurgebieden van Andalusië: de Sierra de Grazalema, een UNESCO Biosfeer reservaat. Hier stikt het van de schilderachtige witte dorpen, met Grazalema zelf als meest centrale stadje. In Grazalema regent het meer dan in de rest van Spanje, wat de omgeving prachtig groen maakt en geliefd onder wandelaars en fietsers. Je kunt van Arcos direct naar Grazalema rijden, maar leuk is ook ter hoogte van El Bosque (ook zo’n mooi wit dorp!) eerst een stukje zuidwaarts te gaan over de A-373, naar het pittoreske Ubrique. Dit lieflijke witte dorp zit vol Moorse geschiedenis en ligt schitterend tussen het groen. De weg ernaartoe is een van de mooiste stukken van de route. Via de kleinere A-374 kun je weer noordoostwaarts naar Grazalema, op zichzelf ook weer een paar nachtjes waard!

Sierra de Grazalema.

Grazalema.

Ubrique.

Het turquoise bergmeer van Zahara

Als je genoeg tijd hebt en geen hoogtevrees, moét je vanaf Grazalema de CA-9104 pakken naar Zahara de la Sierra, een van de verst landinwaarts gelegen witte dorpen. De weg leidt over de 1357 meter hoge pas Puerto de las Palomas, langs dramatische vergezichten en soms diepe afgronden. Eenmaal de berg over zie je verderop een turkooisgekleurd meer: het Zahara-El Gastor waterreservoir (met strandje!). Op een enorme rots torent het dorpje Zahara de la Sierra boven het meer uit, met nog hoger het machtige 13e-eeuwse Nasrid kasteel en haar uitkijktoren, de Torre del Homenaje. De wandeling ernaartoe vanuit het dorp is vrij steil en zwaar, zeker in de hete zomermaanden. Maar de uitzichten over het meer en de omgeving zijn magisch, vooral bij zonsondergang.

Zahara de la Sierra.

Het centrum van Zahara de la Sierra is textbook pueblo blanco: kronkelende smalle straatjes, trapsteegjes, overal bomen en bloemen. Er zijn meerdere knusse terrasjes en leuke restaurantjes. Heet en bezweet? Aan het meer ligt het kleine strandje ‘La Playita’ waar je heerlijk kunt zwemmen. Ook is Zahara de la Sierra een ideale uitvalsbasis voor tal van avontuurlijke buitensporten, zoals kayakken, paardrijden en rotsklimmen.

Het nog een stukje noordelijker gelegen witte stadje Algodonales is door zijn ligging dé plek in Andalusië om te gaan paragliden en deltavliegen. Nog niet genoeg van Moorse kastelen die uittorenen boven hagelwitte huisjes? Bezoek dan ook het fraaie stadje Olvera nog in de buurt. Een ander bijzonder dorp wat verder oostwaarts is Setenil de las Bodegas, beroemd om zijn unieke rotswoningen.

Olvera.

Setenil de las Bodegas.

De kloof en bruggen van Ronda

Of je nou wel of niet nog Zahara de la Sierra en omgeving bezoekt: zowel vanuit daar als vanuit Grazalema leiden diverse wegen naar misschien wel het spectaculairste witte stadje van heel Andalusië: Ronda. Samen met Granada, Córdoba en Sevilla wordt Ronda beschouwd als een van dé plaatsen in Andalusië die je absoluut gezien moet hebben. De rivier Guadalevín splitst het stadje in tweeën en heeft een diepe kloof uitgesneden, waaroverheen drie fraaie bruggen zijn gebouwd; de Puente Romano (“Romeinse brug”, ook bekend als Puente San Miguel), de Puente Viejo en de beroemde Puente Nuevo (“Nieuwe brug”). Los van de bruggen en hun fenomenale uitzichten is Ronda ook bekend om zijn ‘Plaza de Toros’, een van de oudste operationele stierenvechtarena’s van Spanje.

Ronda.

Eenmaal in Ronda, provincie Malaga, ben je dichterbij de Costa del Sol dan waar dan ook op de tot hier geschetste route. Het is maar zo’n 60 kilometer naar bijvoorbeeld Marbella en dat merk je: in de straten van Ronda zal je meer toeristen en souvenirwinkels tegenkomen dan in alle andere eerder genoemde witte dorpen. Maar hoe toeristisch ook, een bezoek aan Ronda mag niet ontbreken tijdens je witte dorpen route.

Los Alcornocales Natural Park

Vanuit Ronda ben je in een uur in Marbella aan de Costa del Sol. Maar wil je terug het ongerepte Andalusië in voor nog meer witte dorpen? Neem dan de A-369 zuidwestwaarts naar Gaucín. Dit typische Moors bergdorp heeft een doolhof van steegjes en een indrukwekkend middeleeuws kasteel: Castillo del Águila (Adelaars Kasteel). Op een heldere dag heb je uitzicht tot aan de kust van Marokko. Rij iets verder in zuidwestelijke richting en je komt ook nog bij Jimena de la Frontera en Castellar de la Frontera, met zijn machtige kasteel. Je rijdt dan inmiddels ook bij het Los Alcornocales natuurpark: een heuvelachtig gebied van zandsteen en kalksteen met het grootste het grootste kurk-eiken bos ter wereld. Een stukje verder naar het zuiden en je bent weer bij Tarifa aan de Costa de la Luz, niet ver van het beginpunt van onze route Vejer de la Frontera. Tot slot, absoluut het benoemen waard: rijdt de weg zuidoostelijk vanaf Gaucín richting de kust bij de kleine vissersplaats Estepona en je komt nog langs het wonderschone Casares, ook zo’n parel van wit dorp met bovenop een heuvel de restanten van een Moors kasteel.

Jimena de La Frontera.

Casares, mooi verlicht in de avond.

Witte dorpen vlakbij de Costa del Sol

Zoals je hierboven hebt kunnen lezen vind je in de provincie Cádiz en de Sierra de Grazalema vind je de meeste witte dorpen. Maar Andalusië is groot en er zijn ook nog enkele beroemde exemplaren buiten deze regio. Geliefd als dagtrip voor wie aan de Costa del Sol verblijft is het fraaie Mijas Pueblo, een van de meest toeristische witte stadjes van Andalusië. Wel een prachtig exemplaar echter, dus probeer er een nachtje te verblijven. ’s Avonds zijn namelijk de meeste dagjesmensen vertrokken en heerst er een veel prettiger sfeer.

Mijas Pueblo.

Een andere absolute tip is het kleine witte stadje Ojén, op slechts 10 minuten rijden landinwaarts vanaf Marbella. Dit pittoreske plaatsje staat gek genoeg nog maar amper op de toeristische radar; op het dorpspleintje is het tot ’s avonds laat gezellig met vooral veel locals en spelende kids. Een originele en leuke uitvalsbasis voor een authentieke Spanje vakantie met tóch het strand van Marbella vlakbij.

Ojén.

Voor wie oosten van Malaga aan het rustiger deel van de Costa del Sol wil blijven is Frigiliana hét picture perfect witte stadje. Een doolhof van straatjes, nette witgekalkte huisjes en overal bloemen en geuren en kleuren van jasmijn, lavendel en bloemen: Frigiliana is ook meermalen verkozen tot mooiste dorp van Andalusië.

Frigiliana.

Provincie Huelva: Alajár & omgeving

In het noordwesten van de provincie Huelva, niet ver van de Portugese grens, ligt een van de mooiste en minst bezochte gebieden van Andalusië: de ‘Sierra de Aracena y Picos de Aroche’. Tussen de glooiende groene heuvels en witte slaperige dorpjes is het prachtig wandelen over oude Romeinse ezelspaden, langs verlaten watermolens, boomgaarden vol eiken en kastanjebomen en fris kabbelende beekjes. Hier overheerst pure rust, of je moet rinkelende geitenbellen en balkende ezels als storend ervaren. Schapen, geiten, ezels, paarden en edelherten: ze lopen in de Sierra de Aracena vrij rond in ongerepte natuur. De ongerepte groene bergen van de Sierra de Aracena zijn niet alleen voor wandelaars een droom, het is ook een ideale regio om het authentieke Andalusische dorpsleven te ervaren.

In het kleine witte stadje Alájar bijvoorbeeld. Alájar – 800 inwoners, witte huisjes, rode daken, pittoresk gelegen in een dal – is volstrekt onaangeraakt door toerisme: alle menukaarten zijn er in het Spaans. Ook omliggende dorpen met fraaie namen als Linares de la Sierra, Castaño del Robledo en Almonaster la Real (met zijn oude ‘mezquita’ bovenop een heuvel), met hun stille bloemrijke steegjes en knusse pleintjes, zijn Andalusië op zijn mooist en authentiekst. In de loop van de avond, als de hitte langzaam wegzakt, komen de locals uit hun huizen, kletsen de vrouwen bij over de dag en spelen de mannen domino en drinken koud bier op het dorpsplein. Dit is het Spanje waar we zo van houden!

Alájar.

Linares de la Sierra.

Rondreis witte dorpen Andalusië: aanbieders flydrives & georganiseerde rondreizen

• Eliza was Here (tip!) – biedt vakanties naar diverse kleinschalige sfeeraccommodaties in Andalusië met mooie zwembaden in de natuur of in authentieke dorpjes. Altijd ínclusief vlucht en huurauto.
• TUI – meer dan 30 verschillende individuele Andalusië rondreizen, groepsreizen en cruises. Daaronder ook specifieke witte dorpen reizen!
• Karin’s Choice – alternatief voor Eliza was Here met eenzelfde soort concept: kleinschalige sfeervakanties inclusief huurauto.

Rondreis witte dorpen Andalusië: zélf doen

Je eigen rondreis organiseren langs de witte dorpen van Andalusië? Dan zijn er twee logische aanvliegopties: Malaga (vanaf €50 retour buiten het hoogseizoen) of Sevilla (vanaf €60 retour). Vanuit Sevilla ben je het snelst bij de witte dorpen van Cádiz en Huelva; Malaga is de ideale aanvliegroute voor de wat toeristisch ‘pueblos blancos’ dichter bij de costa del sol, zoals Mijas, Frigiliana en Ronda. Ideaal kan zijn om aan te vliegen op de één, en terug te vliegen van de ander! Onder meer bij Sunny Cars kun je prima je auto ophalen op het ene vliegveld, en weer inleveren bij het ander.

Losse accommodaties kun je onder meer boeken bij Eliza was Here en Booking.com, zie de tips per regio hierboven in dit artikel!

Witte dorpen Andalusië – beste reistijd

De beste reistijd voor een rondreis langs de witte dorpen van Andalusië is het voorjaar of het najaar, met als beste maanden mei, juni, september en oktober. In mei is het vaak al 24 of 25 graden overdag; in juni gemiddeld zelfs al 28. De nazomer is ook ideaal. De zee-temperatuur is dan ook lekker warm, voor als je naar de kust gaat. Begin september kan nog erg heet zijn (30+) maar in de loop van de maand koelt het vaak al wat af. Ook oktober is met gemiddeld 25 graden nog een prima maand, al is de kans op een buitje af en toe wat groter.

De zomermaanden juli en augustus zijn snoeiheet, vooral in het Andalusische binnenland is het dan soms niet te harden. Hou je van wat koeler weer, dan is april ook nog een optie: zo’n 20-21 graden gemiddeld al, met wel wat meer kans op neerslag.

Meer lezen:

• De 10 mooiste rustige kustplaatsen van Spanje
• Stedentrip Spanje: top 10 mooiste Spaanse steden!
• De 10 mooiste Steden Van Europa
• Stedentrip Italië: de 11 mooiste steden
• De 15 mooiste vakantie stadjes van Griekenland